روانشناسی بقا آمادگی ذهن برای موقعیت های سخت
- برای حفظ بقا علاوه بر داشتن اطلاعات و مهارتهای کافی جهت ساخت سرپناه ، به دست آوردن غذا ، بر پا کردن آتش ، و سفر بدون تجهیزات ناوبری استاندارد ، نیاز به مسایل اساسی تری وجود دارد . امکان دارد که فردی با داشتن تمام اطلاعات بالا ،قدرت استفاده از آنها را نداشته باشد و به همین دلیل جان خود را ازدست بدهد . نکته کلیدی در بقا و قدرت به کار گیری مهارتها و آموزشها ، داشتن ذهنی آماده جهت به کار گیری دانسته ها و آموزشهاست .این مساله روانشناسی بقا را تشکیل می دهد .
استرس چیست ؟
برخلاف باور عمومی ، استرس بیماری یا وضعیتی نیست که شما بخواهید آن را درمان یا معالجه کنید . استرس در واقع واکنش بدن ما به کنش ها و یا فشارهای پیرامونی است.در واقع این نام واکنشی است که بدنمان به طور فیزیکی ، روانی و احساسی به فشارهای وارد به آن نشان می دهد .
چرا به استرس نیاز داریم ؟
ما به علت منافع بسیاری که استرس دارد به آن نیاز داریم . استرس بدن ما را برای چالشها آماده می کند و به ما کمک می کند که به تواناییهای بدنمان واقف شویم .ما در طول زندگی همیشه نیاز به مقداری استرس داریم که البته اگر از حد بگذرد مسلما زیان آور خواهد بود .هدف در بقا داشتن استرس به میزان کافی (ونه بیش از حد مورد نیاز) است . استرس بیش از حد به Distress یا پریشانی می انجامد .پریشانی باعث ایجاد فشار بی موردی می شود که تحت آن ما سعی در فرار و اجتناب از شرایط پیش آمده می کنیم .
شرایط زیر ، بعضی از علایم شایع پریشانی و یا Distress است :
- مشکل در تصمیم گیری
- طغیان عصبی
- فراموشی
- سطح پایین انرژی
- گرایش برای انجام تصمیم گیری اشتباه
- فرار از مسولیت
- مسامحه نسبت به وضعیت
- نهایتا فکر کردن به مرگ یا خود کشی
اما عوامل استرس زا چیست؟
هر اتفاقی که منجر به ایجاد استرس شود به عنوان عامل استرس زا شناخته می شود .در پاسخ به این عامل یک پیغام خطر داخلی به مغز فرستاده می شود که متعاقب آن فرمان چندین اتفاق توسط سیستم عصبی صادر می شود که مهمترین آن آزاد شدن آدرنالین (Adrenaline)از غدد فوق کلیوی است که باعث اعمال زیر می شود:
ذخیره انرژی بدن (قند) به جهت تامین فوری انرژی آزاد می شود و سطح قند خون افزایش پیدا می کند.ماهیچه ها و مغز جهت انجام فعالیت نیاز به قند دارند .
میزان تنفس در دقیقه افزایش پیدا می کند تا نیاز ماهیچه ها و عضلات صاف به اکسیژن بیشتر را تامین کند.
سیستم انعقادی بدن فعالتر می شود تا در صورت ایجاد جراحت زودتر قادر به انعقاد خون و قطع خونریزی شود .
حواس بدن فعالتر می شوند (گوشها حساستر ، مردمک چشمها بزرگتر ، و حس بویایی قویتر می شود)
این شرایط ، آمادگی بدن را جهت مقابله با شرایط اضطراری آماده نگه می دارد ، اگرچه این وضعیت نمی تواند به طور نامحدود ادامه داشته باشد .
عامل محیط
تحت شرایط کاملا ایده آل برای ما، باز هم طبیعت حریف بسیار نیرومندی است . یک فرد در شرایط عادی باید با گرما ، سرما ، باد ، باران ، شرایط کوهستان ،صحرا ،مرداب و جانوران خطرناک ، حشرات و غیره بتواند مقابله کند . بسته به اینکه فرد چگونه استرسهای محیطی وابسته به طبیعت استرسهای محیطی وابسته به طبیعت اطراف را مدیریت کند ، این محیط می تواند منبع پیدا کردن غذا و عامل حفاظت او باشد و یا می تواند باعث ایجاد شرایط بحرانی منجر به جراحت ویا مرگ گردد .
گرسنگی و تشنگی ، آسیبهای جسمی ، تنهایی ، ترس ، اضطراب ، عصبانیت وافسردگی از عوامل استرس زا هستند پس باید :
چطور از استرس در طبیعت خلاص شویم؟
اول خود را آماده نگهدارید :
ماموریت شما در شرایط اضطراری ، زنده ماندن است .تمام عوامل ذکر شده بالا می توانند هم باعث بقای شما شوند و هم باعث از پای در آمدنتان باشند. نباید از واکنشهای طبیعی بدن خود در مقابل این شرایط غیر طبیعی بترسید . مطمئن باشید که واکنشهایتان در جهت ساختن باشد نه در جهت تخریب .مثلا اگر می خواهید آتش روشن کنید مطمئن شوید که آتش سرپناه شما را نخواهد سوزاند .
در درجه دوم خود را بشناسید :
تواناییهای و نقط قوت خود را بشناسید و آنهارا قویتر کنید . بر نقاط ضعف خود فائق آیید و آنها را کمتر کنید . مثلا اگر قدرت مدیریت شما بالاست باید در شرایط بحرانی مدیریت گروه را به عهده بگیرید.
فرار از ترس :
وانمود نکنید که از چیزی نمی ترسید . هدف نهایی حذف ترس نیست بلکه ایجاد اعتماد در شما نسبت به تواناییهایتان در انجام اعمالی است بر خلاف ترستان باید انجام شود . مثلا وقتی الزام در پرش از بلندی به درون رودخانه یا دریاچه ای را دارید ، علیرغم ترستان از ارتفاع باید این کار را انجام دهید
بایدواقع گرا باشید :
تابع قانون “ امیدوار به بهترین و آماده برای بدترین ” شرایط باشید . در واقع خودتان را برای بدترین شرایط آماده نگه دارید ولی امید خود را از دست ندهید .
شاید مایل به مطالعه بیشتر باشید :بطری فلزی آب “کندوک”یکی از ابزاری که باید در بین ابزار هر طبیعت گردی باشد
آمادگی ذهنی داشته باشید:
به خاطر داشته باشید عدم آمادگی ذهنی شما برای شرایط بقا منجر به واکنشهایی مثل افسردگی ، عدم توجه کافی ، عدم مراقبت ، عدم هوشیاری ، و تصمیم گیری های غلط و نادرست می شود .
تکنیکهای مدیریت استرس را فرا بگیرید :
بسیاری از مردم اگر کاملا از لحاظ روحی و روانی آماده نشده باشند می توانند تحت فشار و استرس ،وحشت زده شوند .اگرچه ما نمی توانیم محیطی را که در آن قرار گرفته ایم تحت کنترل خود در آوریم ، ولی می توانیم واکنشها و عکس العملهای خودمان را نسبت به این محیط تحت کنترل خود در آوریم.
یاد گرفتن تکنیکهای مدیریت استرس باعث می شود که بتوانید آرامش خود را حفظ کنید و برروی کارهایی که باید برای بقای خود و اطرافیانتان انجام دهید متمرکز شوید .
بعض روشهای مفید برای این کار وجود دارند مثل : مهارتهای ریلکسیشن (relaxation) ، مهارتهای مدیریت زمان و مهارتهای شناختی (توانایی اینکه چگونه شرایط خود و اطرافتان را بررسی کنید)
به خاطر داشته باشید ” اراده برای زنده ماندن ” یعنی ” عدم تسلیم در برابر شرایط “
شاید مایل به مطالعه بیشتر باشید :
- آموزش کامل ریسیدن و ساخت طناب در شرایط سخت
- ذغال نیم سوز یا ذغال پارچه، از تهیه تا استفاده
- آیا میدانید هر چاقوی بقا ٣٠ جزء دارد؟ ؟/آناتومی چاقو بقا
