مناقشه هند و پاکستان و بحران آبی در جامو و کشمیر
مناقشه آبی بین پاکستان و هند از زمان استقلال این دو کشور آغاز شده تاکنون ادامه دارد.
این دو کشور که در سال 1947 استقلال خود را به دست آوردند، پس از ترسیم مرزهای سیاسی جدید با مناقشه آبی مواجه شدند.
بر اساس قرارداد آبهای ایندوس که در سال 1960 بین دو کشور با تضمین بانک جهانی امضا شد، کنترل نهرهای بیس، راوی و سوتلج که از شاخه های رود سند هستند به هند واگذار شد.
سد سازی هند در بالا دست رود سند
اگرچه نهرهای سند، چناب و جلوم به پاکستان اختصاص دارد، پروژه های انرژی هند بر روی این آب‌ها، هر از چند گاهی باعث بروز تنش بین اسلام آباد و دهلی نو می‌شود.
رودخانه سند که از منطقه خودمختار تبت چین سرچشمه می گیرد، از مناطق هندی لاداخ و جامو کشمیر می گذرد، سپس از استان‌های آزاد جامو کشمیر، گیلگیت بالتستان، پنجاب و سند پاکستان گذشته و در نزدیکی کراچی به دریای عرب می‌ریزد.
47 درصد از سیستم رودخانه برای پاکستان و 37 درصد توسط هند تقسیم شده است و بخش‌های کوچک باقی مانده در شرق افغانستان و منطقه خودمختار تبت چین است.
رود سند بزرگتر از دجله و فرات
ظرفیت رود سند، یکی از بزرگ‌ترین رودخانه‌های جهان، با میانگین سالانه 208 میلیارد متر مکعب آب، تقریباً 2.2 برابر ظرفیت کل رودخانه‌های فرات و دجله است.
حیات و بقای این رود برای نیازهای کشاورزی پاکستان حیاتی است
رودخانه سند برای بسیاری از نیازهای کشاورزی و مصرف محلی پاکستان حیاتی است.سیستم رودخانه سند که آب 90 درصد از تولیدات غذایی پاکستان را تامین می‌کند، 25 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را شامل می‌شود.
تهدیدات امنیتی دستکاری سیستم رود سند در بالادست
از آنجایی که مسیر جریان رودخانه ها از هند به پاکستان است، پروژه های انرژی که توسط دولت دهلی نو بر روی سرشاخه‌های رودخانه ها انجام می شود باعث ایجاد تنش بین دو کشور شده است.
علاوه بر این، مناقشه بر سر کشمیر همچنان موضوعی است که می‌تواند مذاکرات مربوط به آب را تضعیف کند.
اسلام آباد استفاده هند از منابع آبی فراتر از آبیاری و نیازهای اساسی را تهدیدی برای امنیت ملی خود می‌داند.
ترس پاکستان شامل ذخیره آب در سدها، باز کردن سدها در فصل بارندگی، جاری شدن سیل در کشور و قطع آب در فصل خشک است. به همین دلیل، اسلام آباد به دقت فعالیتهای هند بر روی این رودخانه ها را زیر نظر دارد.
مقامات این دو کشور برای یکصد و هفدهمین بار برای حل مناقشه آب دیدار می‌کنند.
پاکستان هند را به نقض مداوم معاهده با ساختن سدها بر روی رودخانه های غربی متهم می‌کند، در حالی که هند مدعی است که آنها این معاهده را نقض نمی‌کنند.
پس از حملات تروریستی در هند در سال 2016 و در جامو و کشمیر در سال 2019، دولت دهلی نو تهدید کرد که جریان آب رودخانه ها به پاکستان را قطع خواهد کرد.
- شاید مایل به مطالعه بیشتر باشید :برسی ماهیت وجودی و معرفی طالبان در افغانستان /+سند
از سوی دیگر اسلام آباد تغییر جریان رودخانه‌های غربی را تجاوزکارانه خواند. به همین دلیل، مناقشه آب بین دو کشور همچنان یک تهدید بالقوه برای بازگشت به درگیری است.
با این حال، گفت‌وگوهای مربوط به اختلاف آب می‌تواند به آغاز گفت‌وگو بین دهلی نو و اسلام‌آباد کمک کند. روابط دوجانبه بین این دو کشور از اوت 2019 تاکنون در پایین‌ترین سطح خود قرار دارد.
در نشست سال گذشته پاکستان و هند توافق کردند که برای حل مشکل آب بین خود تلاش کنند.
پاکستان آخرین بار در سال 2020 به دلیل پروژه های سدسازی هند که جریان آب را مسدود می‌کند به بانک جهانی شکایت کرد.
جلسات بانک جهانی به عنوان ضامن این توافق با مقامات دو کشور در ماه می 2020 در واشنگتن بدون تصمیم پایان یافت.
هند سد کیشانگانگا را که در سال 2007 شروع به ساخت آن کرد، طی مراسمی با حضور نارندرا مودی نخست وزیر هند، در سال 2018 افتتاح کرد.
