تاریخچه ساخت پهپاد شاهد ۱۲۹
ایران از زمان جنگ ایران و عراق از پهپادهای تصویر بردار هدایت رادیو کنترل استفاده میکرد ولی از دهه ۱۳۷۰ شمسی به شکل جدی به دنبال ساخت پهپاد های پیشرفته تر رفت که پهپادهای سری مهاجر اولین پهپادهای بودند که ایران به شکل گسترده و سازمانی از انها استفاده کرد.
اشغال عراق و افغانستان توسط امریکا و استفاده بسیار گسترده از پهپاد در این دو جنگ ایران را واداشت تا به دنبال ساخت پهپادبزرگ با مداومت پرواز بالا برود که بتوان ان را مسلح کرد و شاهد ۱۲۹ نیز نتیجه چنین تفکری است.
در دهه ۱۳۸۰ شمسی صنایع هسا یا صنایع هواپیما سازی ایران دست به توسعه یک پهپاد بدون سرنشین شناسایی با دمی وی شکل و ارابه فرود ثابت با نام شاهد ۱۲۳ زد که در ادامه با توسعه این طرح شاهد ۱۲۹ ساخته شد.
این پهپاد در جریان مانور پیامبر اعظم ۷ در سال ۱۳۹۱ به نمایش در امد و از سال ۱۳۹۲ به شکل محدود وارد خدمت شد تا در ادامه به شکل گسترده تری به خدمت گرفته شد.
مشخصات ظاهری شاهد ١٢٩
پهپاد شاهد ۱۲۹ طولی حدود هشت متر دارد که طول دهنه دو بال ان به ۱۶ متر نیز میرسد.شاهد از مواد کامپوزیت و آلومینوم ساخته شده ولی بخش های عمده آن از آلمینیوم است و دارای سه ارابه فرود ثابت است که در برخی مدلهای چرخ های جمع شونده در مدلهای بعدی ثابت است. در نسخه ای که دارای چرخ جمع شونده است، چرخ های عقبی رو به عقب باز بسته می شوند
در نسخه های اولیه پرنده دارای بالی کاملا صاف و دمی وی شکل است بدون شک مانند بسیاری از پهپادهای جهان تحت تاثیر ام کی ۹ ساخته شده است.
سامانه اپتیکی عقاب ۶
شاید مایل به مطالعه بیشتر باشید : مشخصات پهپاد شاهد۱۶۱ شاهکار مهندسی معکوس ایرانی
سامانه اپتیکی عقاب ۶ در شاهد ۱۲۹
زیر دماغه دارای یک مجموع اپتیکی با نام عقاب ۶ است که شامل دوربین مدار بسته، دید حرارتی و نشان گذار لیزری برای سلاح است.
عقاب ۶ سامانه اپتیکی پر کاربردی است که روی چند پهپاد دیگر ایرانی نیز نصب شده همچنین تا کنون روی نسخه های ارتقاء یافته کبرا مانند طوفان۲ دید شده.
این سامانه اپتیکی دارای چند دوربین شامل دوربین ترمودمال و مدار بسته است که مشخص نیست این دوربین ها از کجا امده، این احتمال وجود دارده اپتیک در صاایران کار گذاشته شده.
اکثر منابع خارجی معتقدند دوربینها و سنسور های حرارتی از روسیه امده ، ولی برخی منابع نیز با در نظر گرفتن همکاری نزدیک صا ایران با شرکتهای چینی این سنسورها را چینی میدانند.
در نهایت امروز دوربینهای ترمودمال با کیفیت بالا و دوربینهای باتوان تعقیب خودکار هدف به راحتی در بازار غیر نظامی پیدا می شوند و شامل تحریم و یا هیچ سختگیری نمی شود.
موتور روتاکس ۹۱۴ شاهد ۱۲۹
پهپاد شاهد ۱۲۹ در انتهای بدنه دارای یک موتور روتاکس ۹۱۴ است. شرکت روتاکس یک شرکت اتریشی است که کارش ساخت موتور پیستونی برای هواپیماهای سبک و فوق سبک است و محصولاتش تقریبا در اکثر کشورهای جهان در بخش غیر نظامی به خدمت گرفته شده و موتور های این شرکت روی پهپادهای زیادی نصب می شود.
روتاکس ۹۱۴ یک موتور پیستونی چهار سیلندر توربوشارژ خنک شونده با اب است که ۷۸ کیلوگرم وزن دارد و میتوان قدرتی معادل ۱۰۰ اسب بخار ایجاد کند. این موتور یک موتور غیر نظامی است که شما میتوانید ان را از فروشگاه های فروش این موتور در بسیاری از کشورها تهیه کنید و هیچ محدودیت در کار نیست(حتی سفارش اینترنتی هم دارد)
سرعت این پهپاد اعلام نشده ولی برخی منابع سرعت را ۱۷۵ تا ۲۰۰ کیلومتر برساعت اعلام کردند است و دارای برد ۱۷۰۰ کیلومتر است.
البته بدون شک این برد مربوط به پرواز شناسایی است و نه مسلح زیرا در صورت حمل سلاح برد کاهش می یابد. مداومت پرواز این پرنده نیز ۲۴ ساعت اعلام شده ولی در نسخه های بعدی به ۳۰ ساعت افزایش یافته است
پهپاد درپایه سیمرغ، نسخه دریایی شاهد۱۲۹
برای بررسی سیمرغ باید ابتدا پهپاد شاهد ۱۲۹ را بررسی کنیم که در صنایع هوایی قدس که زیرمجموعه نیروی هوافضاس سپاه است، ساخته شد. این پهپاد در سال ۹۱ با حضور سرلشکر جعفری و سردار حاجی زاده رونمایی شد.
پهپاد دریاپایه سیمرغ نمونه دریایی پهپاد شاهد ۱۲۹ است که ظهر ۱۶ آذرماه سال ۹۸ به منطقه سوم دریایی نبوت نیروی دریایی ارتش الحاق شد.
این پهپاد به سفارش نیروی دریایی ارتش در صنایع هوایی قدس نیروی هوافضای سپاه ساخته شده است
مشخصات پهپاد سیمرغ
پهپاد سیمرغ ۱۵۰۰ کیلومتر برد عملیاتی داشته و سقف پروازی این پهپاد ۲۴ هزار پا و مدوامت پروازی آن نیز ۲۴ ساعت تخمین زده می‌شود.
این پهپاد میتواند در یک شبانه روز با هر بار سوخت گیری به صورت کامل عملیات‌های گشت، شناسایی، پایش و عملیات رزمی را با هزینه بسیار پایین ماموریت‌ها و قابلیت نشستن در تمام فرودگاه‌ها را برای نیروی دریایی انجام دهد.
پهپاد دریاپایه سیمرغ؛ چشم بینای نیروی دریایی ارتش در اقیانوس هند
این پهپاد با توجه به راهبرد نیروی دریایی ارتش در ناوگان جنوب و در منطقه سوم دریایی نبوت نداجا طراحی و ساخته شده است. این منطقه در جاسک در استان سیستان و بلوچستان قرارگرفته که به خاطر نزدیکی به اقیانوس هند و لزوم تامین امنیت این منطقه و پایش کشتی‌های عبوری از این منطقه موقعیتی ژئوپلتیک داشته و در تامین امنیت آب‌های سرزمینی کشورمان نقش مهمی ایفا میکند.
شاهد-۱۲۹ بعد از ورود به به خدمت مسلح و عملیاتی شد اگرچه گفته شده چند سال اول مشکلاتی در مسلح سازی داشت ولی این مشکلات در نهایت با به روز رسانی در دماغه و اضافه کردن رادار جدید بر طرف شد
رادار سار ایرانی افزوده شده در نسخه ارتقا یافته شاهد ١٢٩
در مهر ماه سال ۹۹ پارک ملی هوافضا میزبان دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه در قالب نمایشگاه توانمندی راهبردی این نیرو برای نخستین بار بود.
رادار تصویربرداری SAR پهپاد شاهد ۱۲۹ نیز برای نخستین بار در این نمایشگاه در معرض دید عموم قرار گرفته است.[منبع]
رادارهای دهانه مصنوعی SAR-Synthetic Aperture Radar با استفاده از تاباندن امواج رادیویی با سرعت و فرکانس بالا، عمل نقشه برداری از سطح مورد نظر بر روی زمین را انجام می دهند، بدین ترتیب با دریافت امواج منعکس شده از مقطع مذکور، تصویری دوبُعدی از محیط توسط پردازشگر رادار تشکیل می شود که در حقیقت نقشه برداشت شده به وسیله فناوری SAR است
شاهد ۱۲۹ همچنین دارای سیستم هدایت رادیویی است و با امواج رادیویی با کمک ایستگاه زمینی هدایت می شود.
گفته شده برد ان بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ کیلومتر است ولی میتوان با کمک ایستگاه تقویتی برد ان را افزایش داد. تصاویر به شکل زنده برای مرکز فرمانده ای توسط این پهپاد ارسال می شود..
موشک سدید سلاح مرگبار پهپاد شاهد ۱۲۹
ایران دست به توسعه موشک برای پرتاب از شاهد زد زیرا در بین موشک های موجود در ایران سلاح مناسب را نداشت از این رو دست به توسعه موشک جدید زد.
سلاح سدید با نام موشک ضد تانک سدید شناخته می شود. اینکه سدید برای پهپاد طراحی شد و یا برنامه از قبل برای تجهیز بالگردها بود مشخص نیست ولی موشک سدید ۳۶۱ بر اساس موشک تاو ساخته شد همان شکل خروجی موتور و بالچه ها .
ایران برای دو دهه موشک تاو را تولید میکرد و اصلی ترین موشک ضد تانک هواپرتاب ایرانی ها بود از این رو ایران دست به تولید نسخه اپتیک حرارتی ان با نام سدید ۳۶۱ زد. موشک سدید دارای سیستم هدایت اپتیک حرارتی است و یک موشک شلیک کن فراموش کن.
تاکنون مشخصات فنی خاصی از ان گفته نشده با در نظر گرفتن اینکه شبیه تاو بردش را میتوان حدس زد . تاو دارای برد ۳۷۵۰ متر است البته زمانی که از زمین پرتاب می شود ولی احتمال دارد موشک سدید تا ۶ کیلومتر نیز برد داشته باشد اگرچه تا برد ۸ تا۱۰ کیلومتر برخی منابع گفته اند که منطقی تر به نظر می رسد ولی هرگز برد ان رسما اعلام نشده.
بمب سدید ۳۴۵ سلاح مرگبار پهپاد شاهد ۱۲۹
دیگر سلاح شاهد ١٢٩ بازوی قدرت بعدی آن سدید ۳۴۵ است. خانواده سدید بسیار گسترده است و سدید ۳۴۵ بمب بدون پیشرانه است و دارای همان سامانه هدایت اپتکی حرارتی است. امتیاز این بمب این است که پیشرانه حذف شده و وزن کلاهک بیشتر می شود.
شاید مایل به مطالعه بیشتر باشید : برسی مشخصات پهپاد معراج ۵۰۴، نسل جدید پهپاد های کمپانی ترک بایراکتار جنگنده بدون سر نشین ام ای یو اس”MIUS”
مشخصات بمب سدید
اگر وزن کلاهک سدید ۳۶۱ را مشابه تاو یعنی حدود ۴ تا ۶ کیلوگرم دانست، این نسخه باید دو برابر و یا بیشتر وزن کلاهک جنگی داشته باشد.
به شکل رسمی وزن بمب ۳۴ کیلوگرم اعلام شده ولی برد ان گفته نشد و احتمالا سه تا پنچ کیلومتر برد دارد
موشک برای زدن اهداف متحرک مثل خودرو مناسب است ولی بمب را میتوان بر ضد ساختمان های کوچکتر راحتر استفاده کرد زیر قدرت انفجار بیشتری دارد.
شاهد زیر هر بال یک جایگاه دو شاخه برای حمل سلاح دارد که میتواند تا چهار بمب و یا چهار موشک را حمل کند
کارایی شاهد ۱۲۹ در میدان نبرد واقعی
شاهد پهپاد بسیار موثری است وبه ایران توان شناسایی بالا و تهاجمی سبک را میدهد. شاید در یک میدان نبرد پیچیده این پهپاد در برابر شبکه پدافند پیشرفته دشمن و یا نیروی هوایی دشمن بی دفاع باشد(نه شاهد حتی پهپادهای پیشرفته تری چون ام کیو۹) ولی بدون شک در نبرد بر ضد تروریست کارایی بسیار عالی خواهد داشت و ایران این مسئله را در نبرد با داعش به خوبی نشان داده است.
اگر این پهپاد دارای موتور توبروپراپ بود بدون شک سلاح های بیشتری و سنگینتری میتوانست حمل کند و به سرعت بیشتری دست پیدا کند(سرعت این پهیاد در قیاس با ام کیو۹ یو یا هرون کم است زیرا انها موتور پراپ دارند) ولی در عوض موتور پیستونی کم هزینه تر است و تولید ان ارزانتر تمام می شود ولی در عوض قدرت کمتری در دسترس است[منبع]
گیر اوردن موتور توربوپراپ برای این هواپیما ی بدون سر نشین و تولید تعداد در حدود بیست تا سی فروند کار سختی نیست زیرا موتورهای توربپراپ برای این پهپاد همانند موتور روتاکس غیر نظامی است و تحریم مشکل زیادی ایجاد نمیکند. اگرچه که بعد ها در پهپاد های شاهد ۱۴۹ از موتور توربو پراپ استفاده شد.
سیستم ناوبری وهدایت شاهد ۱۲۹
مورد بعدی هدایت شاهد است. ایران دسترسی به هدایت ماهواره ای ندارد زیرا ماهواره هدایت کننده ندارد. برخی کشورهای مانند ترکیه و اسرائیل ماهواره هدایت برای پهپادهای خود ساختند (اسرائیل) و یا در حال توسعه ان هستند(ترکیه) و این راهی است که ایران نیز به دنبال ان است. البته در مناطقی که شاهد پرواز میکند ، به تعداد کافی دکل هدایتی موجود است ولی برای پرواز دوربرد برفراز برخی مناطق فاقد دکل ، نیاز به هدایت ماهواره است که قطعا فرماندهان ایرانی برای آن تدابیری اندیشیده اند.
شاید مایل به مطالعه بیشتر باشید :
