مهمترین لوله های انتقال گاز طبیعی در عرصه بین الملل

درگیری بر سر نفت بخش بزرگی از درگیری‌های قرن بیستم را شامل میشد و جنگ های زیادی برای مدیریت و سلطه بر نفت صورت گرفت اما در قرن بیست یکم جنگ اصلی برای مدیریت گاز در جهان است و کشور های تولید کننده گاز همواره در تلاش برای ایجاد  وابسنگی کشور های نیازمند به گاز در جهان به خود هستند.

از سیبری غربی تا اروپای شرقی

تولید گاز طبیعی در اتحاد جماهیر شوروی در دهه هفتاد قرن گذشته با اکتشاف مخاذن عظیم در مناطق مختلف سیبری و بعد از  کنترل ایالات متحده بر مهمترین میادین و ذخایر نفتی جهان به سرعت شروع به توسعه کرد. شوروی به فکر فعال کردن و بهره برداری از این میادین گازی افتاد و در سال 1978; فکر صادرات گاز به بازار خارجی به ویژه مصرف کنندگان در اروپا آغاز شد.

پروژه ای برای انتقال گاز از میادین در دشت های سیبری غربی به آلمان و از آنجا به چندین کشور اروپایی ایجاد شد.این پروژه در واقع از سال 1982 شروع شد. تا سال 1984، و در طول سال های بعد خطوط انتقال ان تکمیل شد  سایر بیشتر خطوط در خاک اوکراین متمرکز باقی ماندند.

با کنترل مهم ترین ذخایر نفتی جهان توسط آمریکا، شوروی به فکر فعال کردن و بهره برداری از کارت گاز افتاد.

از همان ابتدا، پروژه شوروی با مخالفت ایالات متحده آمریکا مواجه شد. دولت رونالد ریگان به سرعت ترس خود را از روی آوردن اروپای غربی به وابستگی به گاز شوروی و ترس از این که مسکو از درآمد حاصل از آن برای اهداف نظامی استفاده کند، در شرایط تشدید درگیری‌های مسلحانه در آن زمان ابراز کرد.

نارضایتی آمریکا از پیوند اقتصاد اروپا با گاز روسیه ادامه یافت، زیرا انرژی ستون فقرات اقتصاد است و چنین پیوندی موجب نزدیکی اروپا و منافع آن با سیاست ها و استراتژی های روسیه است و اروپای غربی را از اتحاد با ایالات متحده دور می کند. روابط خود را با رقیب روسیه تقویت کند.

ایده پروژه خط لوله گاز، معروف به “نابوکو” در سال 2002 ایجاد شد. این خط لوله جایگزینی برای خطوط لوله گاز روسیه، با انتقال گاز از منابع آن در آسیای مرکزی، به ویژه از ترکمنستان،اذربایجان، ازبکستان و قزاقستان، از طریق دریای خزر و ترکیه به سمت اروپا.
واکنش روسیه به این پروژه مستقیماً از طریق امضای قراردادهای انحصاری توسط غول گازی روسیه، گازپروم، با کشورهای تولیدکننده گاز در آسیای مرکزی صورت گرفت و به این ترتیب گاز ترکمنستان از نظر حق انتفاع، استخراج و حمل و نقل تقریبا  روسی شد. پروژه حتی قبل از اینکه متولد شود امکان سنجی خود را از دست داد

2.کریدور گاز جنوبی وتلاش ترکیه و اذربایجان برای همکاری بلند مدت

تلاش ها برای حمایت از تامین منابع گاز جایگزین اروپا که وابستگی آن به گاز روسیه را کاهش دهد ادامه یافت. قراردادی بین ترکیه و آذربایجان برای ایجاد خط لوله انتقال گاز از آذربایجان به اروپا از طریق ترکیه با نام «خط لوله گاز ترانس آناتولی» (TANAP) امضا شد و در ژوئیه 2019. وی از اتمام ساخت این خط لوله و رسیدن آن به مرز ترکیه و یونان خبر داد و گفت: در مرحله بعدی قرار است این خط لوله به خط لوله ترانس آدریاتیک (TAP) متصل شود که گاز را از طریق یونان و آلبانی پمپاژ می کند. به ایتالیا.

این پروژه در مجموع نام «کریدور گاز جنوبی» را داشت که انتظار می‌رفت تا سال 2020 گاز از طریق آن به بازارهای اروپایی برسد. این خط لوله سالانه حدود (16) میلیارد متر مکعب گاز طبیعی را انتقال می دهد که شش میلیارد آن برای تامین نیاز ترکیه است و ده میلیارد آن به اروپا پمپ می شود و این پروژه شامل پنج شرکت سهامی از جمله یک شرکت روسی “لوک اویل” است. که تنها 10 درصد از پروژه را در اختیار دارد.

از دیدگاه آمریکا، میزان سهم خط TANAP در مقایسه با سهم سبد گازی روسیه که به قاره اروپا سرازیر می‌شد، ناچیز باقی ماند، به‌ویژه با شروع پروژه های گازی نورد استریم و تورم استریم. در سال 2018، کل صادرات گاز روسیه به قاره اروپا  به 243 میلیارد متر مکعب رسید که حدود یک سوم واردات گاز این قاره را تشکیل میداد. تلاش ها برای ایجاد منابع جدید که به کاهش این درصد کمک می کند ادامه یافت و در اینجا اکتشافات گاز در شرق مدیترانه پدیدار شد و امکان صادرات آن به قاره اروپا به عنوان یکی از گزینه های مناسب بود.

3.خطوط لوله انتقال گاز مدیترانه

نقش آمریکا در گاز شرق مدیترانه با حضور شرکت‌های این کشور مانند «نوبل انرژی» و فعالیت در میدان‌های «تامار» و «لویاتان» در محدوده سرمایه‌گذاری «اسرائیل» برجسته می‌شود. در واقع؛ در دسامبر 2017، اسرائیل، قبرس، یونان و ایتالیا پروتکلی را برای ساخت خط لوله برای انتقال گاز طبیعی به اروپا امضا کردند. از آنجایی این خط لوله حدود دو هزار کیلومتر امتداد دارد و آن را به طولانی ترین لوله زیر آب در جهان تبدیل می کند و واشنگتن امیدوار است که این پروژه که به “EastMed” معروف است 10 درصد از نیاز گاز قاره اروپا  را تامین کند.

با این حال، اجرای این طرح با چالش‌های متعددی مواجه است، از جمله سختی و هزینه بالا به دلیل طول و عمق آب و همچنین عدم تمایل ایتالیا که می‌خواهد تا سال 2050 به سمت تکیه کامل به منابع انرژی تجدیدپذیر حرکت کند. و همچنین احساس می کند که هزینه بالایی دارد به خصوص با وجود راه جایگذین زمینی در خط TAP که گاز را از طریق زمینی از یونان به آلبانی و سپس به ایتالیا از طریق تنگه اوترانتو در ورودی دریای آدریاتیک .

اخیراً چالش‌های دیگری با تمایل ترکیه به مرزبندی منطقه دریایی بین خود و لیبی به وجود آمده است، بنابراین این خط لوله باید از اب های ترکیه یا لیبی بگذرد منطقه سرمایه‌گذاری دریایی ترکیه یا لیبی که ترکیه در ان نفوذ دارد و ترکیه نخواهد گذاشت این خط لوله عملی شود زیرا منجر به دور زدن نقش آن در شبکه خطوط لوله گاز به قاره اروپا می شود.

4.جریان شمالی یا خطوط انتقال گاز نورد استریم

خط لوله گاز نورد استریم 2

5.خط لوله روسیه از دریای سیاه و ترکیه به سمت اروپا «جریان ترکیه»

6.خط لوله Power of Siberia (Power of Siberia)

خطوط لوله گاز قاره آمریکا

خط لوله گاز راکیز اکسپرس

• طول: 2702 کیلومتر (1679 مایل)
• ظرفیت: 102 میلیون متر مکعب (3.6 میلیارد فوت مکعب) در روز
• سال شروع: 2009

این خط لوله یکی از بزرگترین خطوط لوله گاز طبیعی است که تاکنون در آمریکای شمالی ساخته شده است. از کوه های راکی ​​در کلرادو تا شرق اوهایو کشیده شده و از هشت ایالت ایالات متحده عبور می کند.

خط لوله گاز GASBOL

• طول: 3150 کیلومتر (1957 مایل)
• ظرفیت: 30 میلیون متر مکعب (1.06 میلیارد فوت مکعب) در روز
• سال شروع: 1999

GASBOL که با نام خط لوله بولیوی-برزیل نیز شناخته می شود، طولانی ترین خط لوله گاز طبیعی در آمریکای جنوبی است.

خطوط لوله گاز در اروپا

خط لوله گاز یامال-اروپا

• طول: 1660 کیلومتر (1031 مایل)
• ظرفیت: 90 میلیون متر مکعب (3.2 میلیارد فوت مکعب) در روز
• سال شروع: 2006

گاز را از شبه جزیره یامال روسیه به مصرف کنندگان اروپایی در سراسر روسیه، بلاروس، لهستان و آلمان و سایر کشورها حمل می کند.

خط لوله گاز یونان-ایتالیا

• طول: 800 کیلومتر (497 مایل)
• سال شروع: 2010

این یک خط لوله گاز طبیعی خشکی و دریایی است که از یونان به منطقه آپولیا در جنوب شرقی ایتالیا می رود.

خاورمیانه و آفریقا

خط لوله گاز ترانس مدیترانه

• طول: 2475 کیلومتر (1538 مایل)
• ظرفیت: 92 میلیون متر مکعب (3.3 میلیارد فوت مکعب) در روز
• سال شروع: 1983

آسیا و اقیانوسیه

خط لوله گاز غرب به شرق

• طول: 18854 کیلومتر (11715 مایل)
• ظرفیت: 82 میلیون متر مکعب (2.9 میلیارد فوت مکعب) در روز
• سال شروع: 2005

شامل چهار خط لوله است که بین سین کیانگ در غرب چین تا شانگهای در شرق امتداد دارد.

خط لوله گاز مومبا به سیدنی

• طول: 2081 کیلومتر (1293 مایل)
• ظرفیت: 13 میلیون متر مکعب (463 میلیون فوت مکعب) در روز
• سال شروع: 1976

از میدان های گازی در جنوب استرالیا تا سیستم های توزیع گاز در سیدنی، نیوکاسل، ولونگونگ و کانبرا اجرا می شود.

خط لوله زغال سنگ به گاز سین کیانگ

از منطقه خودمختار سین کیانگ تا شائوگوان، گوانگدونگ، چین اجرا می شود. ظرفیت آن 82 میلیون متر مکعب (2.9 میلیارد فوت مکعب) در روز و طول کل آن 8372 کیلومتر (5202 مایل) است. قرار بود این خط لوله در سال 2021 عملیات خود را آغاز کند.

توسعه خط لوله نفت و گاز چین به طول 32800 کیلومتر (20381 مایل) بالاترین میزان در جهان است. طبق گزارش Global Energy Monitor، PipeChina که به طور رسمی به عنوان شبکه خطوط لوله نفت و گاز چین شناخته می شود، به زودی به بزرگترین سازنده خطوط لوله گاز در جهان تبدیل خواهد شد.